Lifelong learning – 41 sposobów na codzienne praktykowanie

Lifelong learning nie polega bynajmniej na siedzeniu w bibliotece i pochłanianiu opasłych tomów. Wiedzę i zdolności można nabywać na dziesiątki sposobów. Czytanie książek jest przydatne, ale to w praktyce uczymy się najskuteczniej.

W jaki sposób możesz praktykować lifelong learning?

O co chodzi z lifelong learningiem?

Jakiś czas temu pisałem o lifelong learning, czyli po polsku o kształceniu ustawicznym (nie znoszę tego tłumaczenia, bo bo jest sztywne i nie oddaje istoty rzeczy). W skrócie w tym podejściu chodzi o to, aby samodzielnie rozwijać nowe umiejętności i zdobywać wiedzę.

Wdrożenie lifelong learning w praktyce nie musi wcale oznaczać rewolucji w Twoim planie dnia. Wiele z aktywności wspierających ciągłe uczenie się wymaga niewielkiej zmiany w nastawieniu i sposobie działania. Założę się, że kilka z wymienionych niżej aktywności wykonujesz już teraz.

Chcesz się dowiedzieć, jak w prosty sposób uczyć się więcej każdego dnia, nawet jeśli Twój kalendarz wydaje się wypchany po brzegi?

Lifelong learning na 41 sposobów

Mam dla Ciebie listę 41 sposobów na praktykowanie lifelong learningu. Nie jest to checklista – nie namawiam bynajmniej do tego, żeby odhaczać codziennie wszystkie rzeczy na liście.

Możesz z niej wybrać te aktywności, które wydają Ci się fajne. Traktuj tę listę jak zestawienie pomysłow do wypróbowania.

#01: Szukaj swojego “Dlaczego”

Jeśli wiesz, dlaczego chcesz się uczyć nowych rzeczy, to będzie Ci o wiele łatwiej wytrwać w swoich postanowieniach, gdy będzie nudno i trudno (a będzie).

#02: Nauka = priorytet

Nigdy nie mamy wystarczająco dużo czasu na zadbanie o wszystkie naglące sprawy. Kiedy ostatnio odhaczyłeś zadanie, które nie było priorytetem? Pewnie do tej pory gnije na dawno zapomnianej liście to-do. Jeśli zdobywanie nowych umiejętnosci nie będzie Twoim priorytetem, to nigdy się nie wydarzy.

#03: Planuj z wyprzedzeniem

Zaplanuj czas na naukę w kalendarzu. Może to być czytanie, kurs online, podcast, ćwiczenia, czy cokolwiek innego.

W pracy czeka Cię spotkanie? Zastanów się przez chwilę, co nowego możesz z niego wynieść. Może będzie tam ktoś z cenną wiedzą? Przygotuj przynajmniej jedno pytanie, które pozwoli Ci się dowiedzieć czegoś przydatnego. Przed Tobą długa podróż samochodem? Zadbaj zawczasu o pobranie podcastów czy audiobooków. 

#04: Ucz się każdego dnia

Wystarczy nawet 5 minut dziennie. Ale ważne, żebyś konsekwentnie zdobywał wiedzę każdego dnia. Z czasem stanie się to Twoim nowym nawykiem i rozszerzenie okienka na naukę z 5 minut do – na przykład – 60 minut, będzie formalnością.

#05: Zaplanuj naukę na rano

Jeśli tylko masz taką możliwość, to staraj się uczyć rano, zanim życie wejdzie z butami i zrujnuje Twój plan dnia. Wieczorem trudniej wykrzesać motywację, gdy telewizor i miska z chipsami zamieniają się w silne pole grawitacyjne. Nauka zamiast newsów rano to rozwiązanie, za które podziękujesz sobie w przyszłości.

#06: Blokuj dystrakcje

Notyfikacje na smartfonie, muzyka, telewizja w tle czy natłok myśli obniżają Twój poziom koncentracji. A skupienie jest potrzebne do nauki nowych, trudnych rzeczy. Unikaj rozpraszaczy, a łatwiej będzie Ci się uczyć.

#07: Zadawaj pytania

Bądź ciekawy drugiego człowieka. Inni ludzie wiedzą i potrafią więcej, niż myślisz. Trzeba tylko dać im szansę, żeby opowiedzieli Ci o swoich doświadczeniach. Ludzie kochają opowiadać o sobie – więc pytaj, a dowiesz się wielu ciekawych rzeczy.

#08: Myśl o problemach i rozwiązaniach

Co Cię irytuje? Szukaj problemów w swoim otoczeniu i myśl nad tym, jak można je rozwiązać. To genialne ćwiczenie dla Twojej kreatywności. Ćwiczysz też umiejętność rozwiązywania problemów. A kto wie, może takie teoretyczne rozważania zaowocują przełomowym pomysłem na biznes?

#09: Opowiedz innym o tym, czego się nauczyłeś

Takie podejście ma przynajmniej dwie zalety. Po pierwsze, jeśli opowiesz o nowo zdobytej wiedzy, to lepiej ją zapamiętasz. Po drugie, inni mogą się z Tobą podzielić swoimi spostrzeżeniami, dzięki którym nauczysz się jeszcze więcej.

#10: Podglądaj profesjonalistów

Analizuj jak zachowują się osoby na poziomie, do którego aspirujesz. To świetne źródło inspiracji i wiedzy. Po co wymyślać koło na nowo, skoro możesz podejrzeć profesjonalistę?

#11: Trzymaj książkę obok łóżka

To najprostszy sposób na to, żeby więcej czytać. 15 minut codziennego czytania to 7,5 godziny miesięcznie. W takim tempie przeczytasz 1-2 książki każdego miesiąca.

#12: Rób notatki

Skuteczne notowanie to ważna umiejętność wspierająca efektywne uczenie się. Rób notatki z książek, kursów, spotkań, artykułów, podcastów, czy nawet własnych doświadczeń.

#13: Słuchaj podcastów i audiobooków

Przez ostatnie kilka lat mieliśmy prawdziwy wysyp podcastów, które są dostępne za darmo na YouTube, iTunes czy Spotify. Grzech z nich nie korzystać! Audiobooki to z kolei świetne wyjście, jeśli jesteś ciągle w ruchu i nie masz wiele czasu, aby usiąść w spokoju i poczytać.

#14: Testuj swoją wiedzę

Kilkanaście lat w szkole powoduje, że raczej boimy się testów i egzaminów. A to przydatna taktyka w uczeniu się! Test zmusza Cię do samodzielnego myślenia i łączenia kropek. Pokazuje też luki w Twojej wiedzy.

#15: Prowadź dziennik

Refleksja nad samym sobą i otaczającym nas światem to też forma nauki. Patrząc wstecz na mijający dzień czy miesiąc możesz zauważyć interesujące wydarzenia. Osobiście nie jestem fanem codziennego pisania w dzienniku, ale co 7-14 spisuję swoje przemyślenia. Po takiej sesji zawsze czuję się trochę mądrzejszy. 

#16: Myśl samodzielnie

To normalne, że szukamy prostych wytłumaczeń dla skomplikowanych procesów. Powtarzamy frazesy i przyjmujemy opinię grupy za pewnik. Ale skonfrontuj czasem to, co myśli większość, z własną analizą sytuacji. Umiejętność zrozumienia innego punktu widzenia jest naprawdę cenna.

#17: Przebywaj z innymi samoukami

W grupie zawsze raźniej. Otaczanie się osobami, które także stale się rozwijają, doda Ci energii do działania. Jeśli nie znasz nikogo, kto również praktykuje lifelong learning, to to poszukaj spotkań w Twojej okolicy lub grup na Facebooku.

#18: Realizuj projekt na boku

I nie mam tutaj na myśli startupu z inwestorami na pokładzie czy dodatkowej pracy. Prosty, prywatny projekt na boku też zda egzamin. Może zakodujesz nieskomplikowaną aplikację mobilną, napiszesz krótką powieść, albo zasadzisz rośliny w ogrodzie? Taki dodatkowy projekt to świetna odskocznia od codzienności i okazja do nauki nowych rzeczy.

#19: Wypróbuj nowe hobby

Dni zlewają Ci się w jeden? Wypróbuj nowe hobby, żeby złamać rutynę. Przy okazji z pewnością dowiesz się czegoś ciekawego.

#20: Słuchaj nowej muzyki

Przez wiele lat słuchałem w kółko tych samych artystów i piosenek. Dużą część muzyki ignorowałem, bo to przecież ”nie mój gatunek”. Od kilku miesięcy staram się codziennie słuchać nowego albumu, dzięki czemu moja wiedza o świecie muzyki stale się poszerza.

#21: Odwiedzaj nowe miejsca

Nie trzeba lecieć za ocean, żeby zobaczyć nowe miejsce. Założę się, że nie znasz w 100% nawet swojej rodzinnej miejscowości. Eksploruj. Wybierz inną drogę do pracy, pójdź do nowego sklepu.

#22: Planuj aktywności na weekend

Brak planów na weekend zwykle kończy się spaniem do 11:00 i oglądaniem seriali. Nie brzmi to jak kształcenie ustawiczne. Nie twierdzę, że przez całą sobotę i niedzielę trzeba tłuc kursy online i czytać. Ale zaplanowanie z wyprzedzeniem nowej aktywności (kurs baristy, warsztat z gotowania, wystawa sztuki?) pozwala lepiej zagospodarować wolny czas.

#23: Zainstaluj aplikację do fiszek

Sprawdzasz swój smartfon średnio 52 razy na dobę. Technologia może być Twoim panem lub sługą. Polecam zainstalowanie aplikacji do fiszek z języka obcego na telefonie i umieszczenie skrótu na głównym ekranie. Dzięki temu z łatwością możesz poświęcić 5-10 minut na naukę słówek, gdy stoisz w kolejce lub na kogoś czekasz.

#24: Ucz się nowego języka podczas podróży 

Podróż do nowego kraju to świetna okazja do nauki kilku podstawowych zwrotów w lokalnym języku. Warto wyrobić w sobie ten nawyk, bo nie dość, że docenią go lokalsi, to przy okazji nieco lepiej zrozumiesz obcą kulturę.

#25: Staraj się naprawdę zrozumieć innych

Ocenianie innych przychodzi nam niezwykle łatwo, ale takie podejście nikomu nie służy. Nawet Tobie. Spróbuj zrozumieć perspektywę i sytuację innej osoby. Pomyśl o okolicznościach, które mogą powodować jej zachowanie. Robiąc to regularnie na pewno poprawisz swoją inteligencję emocjonalną.

#26: Wybierz karierę pełną rozwoju 

To brutalne, ale prawdziwe – programista nauczy się w ciągu swojej kariery zdecydowanie więcej, niż kasjer. Zawody wymagające stałego rozwijania się nie są dla wszystkich – i nie ma w tym nic złego. Ale jeśli czujesz, że kształcenie ustawiczne Cię kręci, to poszukaj pracy w dynamicznym sektorze.

#27: Ucz innych

Jeśli chcesz kogoś nauczyć, to najpierw sam musisz doskonale rozumieć materiał. Spróbuj zorganizować małe szkolenie dla współpracowników. Dzięki temu odkryjesz luki w swojej wiedzy – a ich uzupełnienie pozwoli Ci być jeszcze lepszym w Twoim fachu.

#28: Ucz się w grupie 

Nauka nowych umiejętności jest ciekawsza w grupie. Chcesz grać na gitarze? Dołącz do zespołu. Uwielbiasz biegać? Umów się na trening ze znajomym. Ćwiczenie w grupie pozwala Ci podejrzeć innych, dzięki czemu uczysz się szybciej.

#29: Pisz 

Pisanie pomoże Ci zorganizować wiedzę. Odkąd regularnie zacząłem pisać artykuły, moje myśli są zdecydowanie bardziej uporządkowane. Łatwiej jest mi się też składnie wypowiedzieć na różne tematy. Nie musisz od razu zakładać bloga – pisanie do szuflady to też forma nauki.

#30: Proś o informację zwrotną

Okres najszybszego rozwoju w mojej karierze przypadł na 6 miesięcy pracy w agencji, podczas których do każdego zadania otrzymywałem feedback. Do tego miałem tygodniowe i kwartalne spotkania podsumowujące z szefem. Dzięki temu nie musiałem wszystkiego wymyślić samodzielnie. Proś o informację zwrotną gdy tylko masz okazję – przyspieszy to Twój rozwój.

#31: Analizuj co działa, a co nie

Mówią, że porażki to nawóz sukcesu. Analizuj zarówno swoje porażki, jak i sukcesy – zarówno te duże, jak i małe.

#32: Korzystaj z kursów online

Dzięki Internetowi masz dostęp do kursów na praktycznie każdy temat. Zwłaszcza, jeśli znasz język angielski. Sporo wiedzy jest dostępnej za darmo na YouTube czy Coursera. Mnóstwo kursów kosztuje poniżej 100 złotych. To świetne i niedrogie źródło wiedzy.

#33: Eksperymentuj z metodami uczenia się  

Sposobów na uczenie się jest wiele: czytanie, słuchanie, ćwiczenia celowe, testy, quizy, podglądanie innnych. Eksperymentuj, a znajdziesz techniki, które najbardziej Ci odpowiadają.

#34: Myśl o tym, czego się nauczyłeś

Mały nawyk, ale ma ogromną moc. Po zakończonej sesji uczenia się poświęć dosłownie minutę na refleksję. Czego się nauczyłeś? Odpowiedź podniesie Twoje morale, bo uświadomisz sobie, że zrobiłeś kolejny krok na drodze do celu.

#35: Codziennie staraj się coś ulepszyć

Dobre wyniki prowadzą do komfortu, a komfort prowadzi do zaniedbań. Staraj się zawsze szukać elementów do poprawy w każdym obszarze życia. Bądź jak bohater filmu Jiro śni o sushi.

#36: Opracuj mapę umiejętności

Jeśli nie wiesz, dokąd jedziesz, to raczej tam nie trafisz. W zakresie nabywania nowych umiejętności przydatna jest zatem ich mapa. Prosta mindmapa wystarczy. Wypisz to, co już potrafisz, oraz umiejętności, które chcesz nabyć. To będzie Twój drogowskaz.

#37: Konsultuj się z innymi

Mam wrażenie, że zbyt często udajemy wszechwiedzących. Tak jakby przyznanie się do niewiedzy i poproszenie innych o pomoc było hańbą. Nie bój się zapytać innej osoby o opinię czy sprawdzenie Twojej pracy. Dzięki takiemu podejściu zaoszczędziłem sporo czasu, bo nauczyłem się od innych sprytniejszych rozwiązań.

#38: Zakochaj się w nudzie

Aby być w czymś mistrzem, potrzebujesz dużo czasu. Kilka tysięcy godzin to minimum. Nie ma szans, żeby nauka przez tak długi okres była zawsze fascynująca. Po drodze będzie sporo nudy i musisz umieć sobie z nią poradzić.

#39: Bierz nowe wyzwania na klatę

Jedni lubią wyzwania, inni unikają ich jak ognia. Ale jak mówi stare afrykańskie przysłowie: “Smooth seas don’t make skillful sailors”, czyli w wolnym tłumaczeniu: “Spokojne morze nie kształtuje sprawnych marynarzy”. Bierz wyzwania na klatę, bo pomogą Ci się rozwinąć.

#40: Baw się

Czas spędzony na zabawie wcale nie jest stracony. Relaks przy układaniu puzzli czy graniu na konsoli pośrednio pomaga w uczeniu się. Nie rób sobie wyrzutów, gdy spędzasz czas na zabawie. To też forma kształcenia ustawicznego.

#41: Spraw, by uczenie się było przyjemne

Na koniec najważniejsza myśl. Pamiętaj, że uczenie się nowych rzeczy ma być przede wszystkim dobrą zabawą. Nie zawsze będzie łatwo, często będzie nudno. Ale jeśli w długiej perspektywie nabywanie nowej wiedzy nie daje Ci frajdy, to coś jest nie tak.

Podsumowanie

Kształcenie ustawiczne możesz zaadaptować w swoim życiu na dziesiątki sposobów. Na starcie nie warto przesadzać. Wybierz 2-3 sposoby i zacznij zmieniać swoje przyzwyczajenia.

Gwarantuję Ci, że świat wokół stanie się ciekawszy. Nagle będziesz mieć więcej tematów do rozmów z przyjaciółmi. Pojawi się poczucie progresu, a to najlepszy motywator do działania